ZADOŚĆUCZYNIENIE PRZYSŁUGUJĄCE OSOBOM BLISKIM GDY POSZKODOWANY ZNAJDUJE SIĘ W STANIE WEGETATYWNYM

W dniu 27 marca 2018 r. wydana została przełomowa uchwała Sądu Najwyższego, dotycząca możliwości zasądzenia zadośćuczynienia na rzecz osób bliskich w sytuacji, gdy poszkodowany znajduje się w stanie uniemożliwiającym kontakt ze światem zewnętrznym  – na podstawie art. 448 w zw. z art. 24 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym za naruszenie dóbr osobistych domagać się można zadośćuczynienia. Problem wynika z kontrowersji dotyczących możliwości przyznania zadośćuczynienia członkom rodziny za śmierć jednego z nich (przewidzianej w art. 446 § 4 k.c.) i braku takiej możliwości w przypadku doznania przez taką osobę bardzo ciężkich obrażeń, skutkujących w praktyce utratą możliwości kontaktu z nią (np. śpiączka, całkowity paraliż itp.).

Uchwała zapadła w związku ze sprawą, w której stroną powodową byli rodzice małoletniej dziewczynki, która w wyniku zawinionego błędu lekarskiego doznała ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia mózgu, skutkującego poważnym uszczerbkiem na zdrowiu i znajdowała się w stanie wegetatywnym.

Sąd Najwyższy uznał, że skoro więzi rodzinne są chronione przez polski porządek prawny, nie ma możliwości różnicowania stanów faktycznych jedynie na podstawie tego, w jaki sposób dobro osobiste jest unicestwiane. Ciężki uszczerbek na zdrowiu osoby najbliższej, prowadzący do stanu wegetatywnego tak samo jak śmierć najbliższego uniemożliwiają człowiekowi zaspokajanie jego potrzeby życia w rodzinie i budowania relacji z najbliższymi.

Sąd Najwyższy uzależnił możliwość zasądzenia zadośćuczynienia w przypadku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu bliskiego od jedynie dwóch przesłanek:

  1. Istnieć musiał silny stosunek emocjonalny i psychiczny o charakterze rzeczywistym i trwałym pomiędzy osobą domagającą się zadośćuczynienia a poszkodowanym. Występować musi szczególny charakter tej więzi;
  2. W wyniku ciężkiego uszczerbku na zdrowiu dojść musi do faktycznej niemożliwości nawiązania i utrzymywania więzi właściwej dla danego stosunku – nie wystarczy zaburzenie tej więzi, jej ograniczenie lub utrudnienie jej podtrzymywania.

 

III CZP 60/17

Share this article